İlamsız İcra Takibi Nedir? (2023) Tüm Detaylarıyla

İcra takibi; alacaklının, borçlunun borcunu ödememesi sebebiyle alacağını tahsil edemediğinde devlet yoluyla alacağını tahsil etmesidir. İcra takibi ilamlı icra ve ilamsız icra olmak üzere ikiye ayrılır.

İLAMSIZ İCRA TAKİBİ

Bir borcun ödenmemesi halinde bu takip türüne başvurulur. Kişinin tercihine bağlı olarak mahkeme yoluna gitmeden direkt icra dairesine giderek süreç başlatılabilir. Alacaklı ister kendi, isterse avukatı aracılığı ile icra dairesine istenen belgeleri teslim ederek süreci başlatabilir. Bu süreç avukat aracılığı ile yürütüldüğü takdirde daha sağlıklı sonuçlar elde edilecektir. Bu sürecin tamamını bir vekil ile yürütebilir, icra takip aşamalarında karşılaşacağınız problemler ve bunlardan doğacak icra hukuku davaları konusunda da avukatınızdan destek alabilirsiniz.

İLAMSIZ İCRA TAKİBİ NASIL YAPILIR, İLAMSIZ İCRA TALEBİNDE NELER BULUNDURULMASI GEREKİR?

İlamsız icra takibi için; icra daireleri vasıtasıyla takip işlemi başlatılır. İcra dairesi tarafından ödeme emri gönderilmesi için takip talebinde bazı unsurların yer alması gerekir. Bu unsurlar şöyle sıralanmıştır:

1. Alacaklının adresi ve kimlik bilgileri
2. Borçlunun adresi ve kimlik bilgileri
3. Alacağın miktarı
4. Alacak miktarının faizi varsa faizin işletilmeye başlandığı tarih
5. Senet yok ise borcun hangi sebepten oluştuğu
6. Tercih edilmiş olan icra takibi yolu
7. Alacaklı ve varsa vekilinin imzası

Alacaklının, alacağın miktarını TL olarak talep etmesi gerekmektedir. Aksi halde İcra Müdürü tarafından ödeme emri gönderilmez. Ödeme emri, döviz olarak düzenlenmişse, emir kesinleşmiş olsa dahi, şikâyet konusu edilebilir. Alacaklı döviz olan alacağını vade günü geldiğinde o günkü kur üzerinden TL olarak alma talebinde bulunabilir.

Evraklar teslim edildikten sonra dosya kapsamında belirtilen borcun miktarı dikkate alınarak bir miktar harç yatırılır ve icra takibi başlatılır. Yapılan ilamsız icra takibi sonucunda borçluya bir tebligat gider. Bu tebligatta ödeme emri ve var ise borcun dayanağı belgeler yer alır. Ödeme emrinde borç bilgileri ve alacaklı bilgileri yer almakta olup aynı zamanda borcun son ödeme tarihi de bildirilmektedir. Borçlu, söz konusu tebligatı aldıktan sonra 7 gün içerisinde itiraz edebilir. Bu itiraz, borçlunun borcun tamamını veya bir kısmını kabul etmediğine ilişkin olabileceği gibi icra takibinin başlatıldığı icra müdürlüğünün yetkisiz olduğuna ilişkin de olabilir. Borçlu itirazda bulunulur ise icra takibi durdurulur. Borçlu süresi içerisinde borca itiraz etmezse, artık itirazlarını menfi tespit davası yoluyla ileri sürebilir. Ya da icra tehdidi altında borcu ödemek zorunda kalmış ise istirdat davası yoluyla borcu olmadığını ileri sürebilecektir.

İlamsız icra takibine yalnızca para ve teminattan doğan alacaklar için başvurulabilir. İlamsız icraya başvurmak için herhangi bir mahkeme kararı, alacağa ilişkin belge ya da ispata gerek yoktur.

İLAMSIZ İCRA TAKİBİ KAÇ FARKLI YOL İLE YAPILABİLİR? 

• GENEL HACİZ YOLU İLE TAKİP: Bu yola başvuracak alacaklının herhangi bir belgeye sahip olması gerekmez. Sadece alacaklı olduğu iddiası, bu yola başvurmak için yeterli ve geçerlidir.

• KAMBİYO SENETLERİNE ÖZGÜ HACİZ YOLU İLE TAKİP: Bu yola başvuracak alacaklının muhakkak bir kambiyo senetine (poliçe,bono,çek) sahip olması gerekmektedir. Alacaklı, kambiyo senetlerinden birisine sahipse bu yol ile icra takibi başlatabilir. Alacaklının bu yol ile takip başlatma zorunluluğu yoktur. Genel icra yolu ile de takip başlatabilir. Bu yol ile takip başlatmasının alacaklıya artısı, sürecin hızlı olmasıdır fakat hangi yol ile takip başlatacağına dair seçim yine alacaklıdadır. Bu yoldan icra takibinde bulunulduğunda borçlunun borca ya da imzaya itiraz süresi 7 gün değil, 5 gün olacaktır.

• REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ YOLUYLA İLAMSIZ TAKİP: Mevcut olan alacak, taşınır veya taşınmaz rehni ile teminat altına alınmış olup vade dolduğu zaman borç ifa edilmediği durumda alacaklı, borca karşılık gösterilen rehnin paraya çevrilmesini icra dairesinden isteyebilecektir. Alacaklı, rehnin paraya çevrilmesini ilamsız takiple isteyebilir. Kredi ile ev sahibi olduktan sonra, borcun ödenmemesi durumunda banka, verdiği krediye karşılık olan parayı alabilmek için icra dairesine başvurarak evi sattırabilir. Bu durum rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız icra takibine örnek teşkil eder. İlamsız icra, rehinli alacaklar hususunda ise rehin paraya çevrilmesi yoluna başvurulmadan icra ve iflas yoluna başvurulamaz. Eğer rehnin paraya çevrilme yoluna başvurmadan takip başlatılırsa yapılan şikâyet sonucu bu işlem iptal olacaktır.

İcra Takibinde Rehimli Alacakların Paraya Çevrilmesi

Rehinli alacaklar hususunda rehin paraya çevrilmesi yoluna başvurulmadan icra ve iflas yoluna başvurulamaz kuralının istisnaları bulunmaktadır. İstisnalar ise şöyle sıralanmıştır:

• Kambiyo senedine bağlanan alacakların takibinde,
• İpotekle temin edilen faiz ve yıllık taksit alacaklarının takibinde,
• Gemi üzerinde akdi veya kanuni rehin hakkı olan alacaklının tarafı olduğu takipte,
• Sermaye Piyasası Kanunu’nda tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde bahsi geçen kural uygulanmaz.

KİRALANAN GAYRİMENKULLERİN İLAMSIZ TAHLİYESİ

Kira sözleşmeleri bakımından bir borç ilişkisi gündeme geldiği halde kural, ilk önce Sulh Hukuk Mahkemesine dava açarak bir ilam elde etmek ve elde edilen ilam uyarınca takip başlatmaktır. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca “Kiralanan taşınmazların, ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere” bu kurala bir istisna getirilmiştir. Bu istisnanın uygulanabilmesi için birtakım şartlar mevcuttur:

1. 1. Kira bedelinin ödenmemiş olması,
   2. Geçerli ve yazılı bir tahliye taahhüdü bulunmasına rağmen zamanı geldiği zaman tahliyenin gerçekleştirilmemiş olması.

Bu iki şarttan birisi mevcut ise, istisna madde hükmünden yararlanılabilecektir.

Tüm bu konular için bizimle iletişime geçebilirsiniz.