Ortaklığın Giderilmesi (İzale-İ Şuyu) Davasında Arabuluculuk (2023)

Ortaklığın Giderilmesi (İzale-İ Şuyu) Davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz malda ortaklar arasındaki paydaşlığa son vererek kişisel mülkiyete geçişi sağlayan, davanın tüm tarafları için benzer sonuçlar doğuran bir dava türüdür. Ortaklığın Giderilmesi Davası hakkında ayrıntılı bilgi için diğer bir makalemize göz atabilirsiniz. Hayatımızın birçok alanında ortaklığın giderilmesi davaları karşımıza çıkmakta olup özellikle miras ile kalan malların paylaştırılmasında taraflar genelde anlaşmaya varamamakta, ortaklığın giderilmesi davası açmaktadır. Dava sonunda paylaştırılamayan mallar açık artırmada satılarak bedeli taraflar arasında paylaştırılmaktadır ve elde edilen gelirin bir kısmı masraflara VE harçlara gitmektedir. Alternatif çözüm yolu olan arabuluculuğun hukukumuza girmesi ve günden güne değerinin anlaşılmasıyla birçok özel hukuk uyuşmazlığı arabuluculuk yoluyla çözüme kavuşturulmaktadır. Ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıklarının da arabuluculuk süreci ile çözümlenmesi mümkün hale gelmiştir.

Bu makalemizde ortaklığın giderilmesi davasında arabuluculuk konusu üzerine açıklamalar yapacağımızdan arabuluculuk ile ilgili ayrıntılı bilgi için diğer bir makalemize göz atabilirsiniz: Tıkla İncele!

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Arabuluculuk

Öncelikle belirtmek isteriz ki ortaklığın giderilmesi davası henüz zorunlu arabuluculuk kapsamında olmayıp ortaklığın giderilmesi davasında ancak ihtiyari arabuluculuğa başvurulabilmektedir. Ancak ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıklarının da dava şartı arabuluculuk kapsamına alınması için çalışmalar sürdürülmektedir.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA ARABULUCULUK YOLUNA TARAFLAR NASIL DAHİL OLUR?

1. El Birliği Mülkiyeti Halinde Arabuluculuk:

Elbirliği mülkiyetine sahip ortaklardan her birinin doğrudan mülkiyeti kullanma hakkı yoktur. Mülkiyet bir bütün olarak ortakların tamamına aittir. Elbirliği (iştirak) mülkiyeti halinde, ortaklığın tasfiyesini isteme hakkı haricindeki tüm işlemlerde ortakların oybirliğiyle karar almaları ve birlikte hareket etmeleri gerekmektedir. Elbirliği mülkiyetinin bu özelliği itibariyle ortaklar dava açtıklarında taraflar mecburi dava arkadaşı olacaklardır.

Ortaklığın giderilmesi sürecinde, dava açıldıktan sonra dava sırasında veya dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulması mümkündür. Elbirliği ile mülkiyet halinde tarafların arabulucuya başvurmaları için ortaklardan her birinin bu yönde ortak iradeleri olması ve beraber hareket etmeleri gerekmektedir. Hangi mallar hakkında arabuluculuk yoluna başvurulacağı ise tarafların aralarında alacakları oy birliği kararı ile belirlenecektir.

b) Paylı Mülkiyet Halinde Arabuluculuk:

Paylı mülkiyet halinde elbirliği mülkiyetinde olduğu gibi tarafların mecburi dava arkadaşlığı bulunmamaktadır. Bu nedenle paydaşlar ortaklığın giderilmesi için arabuluculuk yoluna ihtiyari olarak ister birlikte ister ayrı ayrı dahil olabilmektedirler.

ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASINDA ARABULUCULUK SÜRECİ NASIL İŞLER?

Ortaklığın giderilmesi davasında arabuluculuk süreci zorunlu arabuluculuğa tabi olmayıp ihtiyaridir. Bu sebeple ihtiyari arabuluculuğa başvuru yapılması için belirli bir süre öngörülmemiştir. Taraflar dava açmadan önce veya dava açtıktan sonra, dava sırasında da ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurabilmektedir.  Arabuluculuk sürecinde önemli nokta arabuluculuk yoluna başvurulacak olan uyuşmazlığın, arabuluculuk ile çözümünün mümkün olmasıdır.

Arabuluculuk süreci tarafların aralarında anlaşması ile sonuçlanırsa anlaşma tutanağı düzenlenir. Taraflar anlaşma tutanağı için görevli sulh hukuk mahkemesinden ‘icra edilebilirlik şerhi’ almalıdır. Bu belge ilam niteliğindedir.

Ortaklığın giderilmesi sürecinde tarafların ihtiyari arabuluculuk yoluna başvurmaları taraflara birçok yönden avantajlar sağlamaktadır. Taraf sayılarının çok fazla olması nedeniyle ihtiyari veya mecburi dava arkadaşı olarak yürüttükleri dava süreçlerinde iletişim eksikliği yaşamaları çok muhtemel olup yargılama giderleri de her halükarda fazla olacaktır. Malın aynen taksiminin mümkün olmaması durumunda veya bu konuda anlaşılamaması sebebiyle satış gerçekleştiği ihtimalinde satılması zor olan bir eşya/mal üzerinde satış gerçekleşecek ve taraflar memnun olmayacaktır. Ülkemizdeki yargılama süreleri ve davaların sonuçlanma süreçlerinin ne kadar uzun sürdüğü tartışmasızdır. Bu sebeple ortaklığın giderilmesi sürecinin kesin ve hızlı sonuçlanmasını isteyen tarafların, dava açmadan önce ihtiyari arabuluculuğa başvurması taraflar açısından en makul çözüm yolu olacaktır.