Vesayet Vasilik Kısıtlama Kararı

Vesayet Vasilik Kısıtlama Kararı; reşit olup da belirli nedenlerle kısıtlanması gereken kişilerin yahut reşit olmayıp da anne – babası ile arasında velayet ilişkisi bulunmayan çocukların kişisel veya malvarlığı haklarının korunması amacıyla bir vasi ile aralarında kurulan ilişkiye vesayet denir.

Kocaeli Avukat için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Vesayet Gerektiren Haller Nelerdir?

Yaş Küçüklüğü Nedeniyle (Anne – babası ile velayet bağı olmayan 18 yaşından küçüklere vasi atanır.)

Kısıtlama Nedeniyle:

• Akıl Hastalığı – Akıl Zayıflığı
• Savurganlık, Alkol – Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşam Sürme, Kötü Yönetim
• Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza (En az bir yıl süre ile özgürlüğünü bağlayıcı bir cezaya mahkum edilen ergin kişiler için)
• Kişinin Kendi Kısıtlanma İsteği

Vasi seçimi ve atanması nasıl yapılır ?

Kısıtlanmasına karar verilen kişi için, “bu görevi yapabilecek yetenekte olan bir ergin” vasi olarak atanır.  Gerekli durumlarda görevi birlikte veya belirlenen görevleri ayrı ayrı yerine getirmek üzere bir kısıtlıya birden çok vasi de atanabilir. Bunun için atanacak vasilerin birlikte çalışma konusunda rızaları bulunmalıdır.

Kanun düzenlemesi gereğince eşin ve hısımların vasi olarak atanmada önceliği vardır. Vasiliğe engel bir durum olmadıkça vesayet makamının öncelikle kısıtlaya en yakın bulunan akrabaları değerlendirmesi gerekmektedir.

Yine engel bir durum olmadıkça, vasiliğe, kısıtlanacak kişinin veya anne ve babasının talep ettiği kişi atanır. Yani vesayet altına alınacak kişinin bu durumda kendi vasisini seçme hakkı bulunmaktadır.

Vasi tayininde görevli ve yetkili mahkeme neresidir?

Vesayet işlerinde yetkili mahkeme, küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki mahkemedir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi(vesayet makamı) olarak düzenlenmiştir.

Vesayete ilişkin davalar, basit yargılama usulüne tabi olup hasımsız olarak açılmaktadır. Basit yargılama usulüne tabi olduğundan adli tatil boyunca süreler işleyecektir.

Vasi tayin edilmesi ancak mahkeme kararı ile mümkündür. Yer bakımından yetkili ve görevli mahkeme tarafından küçük veya kısıtlılara vasi ataması yapılacaktır; noterden vasi tayin edilmesi mümkün değildir.

Vasilikten kaçınma ve vasiliğe engel durumlar nelerdir?

Kural olarak, vesayet makamının atadığı vasi, bu görevi yerine getirmekle yükümlüdür. Kanun bazı hallerde kişilere bu görevden kaçınma hakkı tanımıştır. Bu haller;

• 60 yaşını doldurmuş kişiler,
• Bedensel engel veya sürekli hastalık nedeniyle bu görevi yapamayacak olanlar,
• Dörtten çok çocuğun velisi olan kişiler,
• Başka bir kişinin vasisi bulunanlar,
• Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Bakanlar Kurulu üyeleri, hakimlik ve savcılık mesleği mensupları

Bu haller vasiliğe engel durumlar olmayıp, bu kişiler dilerlerse vasilik görevini kabul edebilirler. Ancak görevi reddetme hakları mevcuttur.

Vasiliğe engel durumlar ise;

• Kısıtlı olma; vesayet altında bulunan bir kimse başkasına vasi olarak atanamaz.
• Kamu hizmetinden yasaklı olanlar veya haysiyetsiz hayat sürenler,
• Vesayet altına alınan kişi ile arasında önemli ölçüde menfaat çatışması veya düşmanlık bulunan kişiler,
• İlgili vesayet daireleri hakimleri vasi olarak atanamazlar.

Vasinin görevleri  ve sorumlulukları nelerdir?

• Vasiliğe atanma kararının kesinleşmesi üzerine vasi ile vesayet makamının görevlendireceği bir kişi tarafından, vakit geçirilmeksizin, yönetilecek malvarlığının defteri tutulur
• Vesayet altındaki kişinin menfaati gerektirirse değerli şeylerin dışındaki taşınırlar, vesayet makamının vereceği talimat uyarınca, açık artırma ile satılır. Hâkim, özel durumları, taşınırın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne alarak pazarlıkla satışa da karar verebilir. Vesayet altındaki kişinin kendisi veya ailesi için özel bir değer taşıyan şeyler, zorunluluk olmadıkça satılamaz.
• Vesayet altındaki kişinin kendisi veya malvarlığının yönetimi için gerekli olmayan paralar, faiz getirmek üzere, vesayet makamı tarafından belirlenen milli bir bankaya yatırılır veya Hazine tarafından çıkarılan menkul kıymetlere çevrilir. Paranın yatırılmasını bir aydan fazla geciktiren vasi, faiz kaybını ödemekle yükümlüdür.
• Vesayet altındaki kişinin malvarlığı içinde ticari, sınai veya benzeri bir işletme varsa; vesayet makamı, bunların işletilmesinin devamı veya tasfiyesi için gerekli talimatı verir.
• Taşınmazların satışı, vesayet makamının talimatı uyarınca ve ancak vesayet altındaki kişinin menfaati gerekli kıldığı hallerde mümkündür. Satış, vesayet makamının bu iş için görevlendireceği bir kişi tarafından vasi de hazır olduğu hâlde açık artırmayla yapılır ve ihale vesayet makamının onamasıyla tamam olur; onamaya ilişkin kararın ihale gününden başlayarak on gün içinde verilmesi gerekir. Ancak denetim makamı, istisnai olarak özel durumları, taşınmazın niteliğini veya değerinin azlığını göz önüne alarak pazarlıkla satışa da karar verebilir.
• Vesayet dairelerinin yetkilerine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla vasi, vesayet altındaki kişiyi bütün hukuki işlemlerinde temsil eder. Fakat vasi olan kişi kefil olma, yeni bir vakıf kurma ya da vesayet altında bulunan kişinin adına bağışta bulunmaya yetkili değildir.
• Vesayet altındaki kişi görüşlerini oluşturma ve açıklama yeteneğine sahipse, vasi önemli işlerde karar vermeden önce olanak ölçüsünde, onun görüşünü almakla yükümlüdür; ancak vesayet altındaki kişinin işi uygun bulmuş olması vasiyi sorumluluktan kurtarmaz.
• Vesayet altındaki kişiye vesayet makamı tarafından bir meslek veya sanatın yürütülmesi için izin verilmiş ise, o kişi bununla ilgili her türlü olağan işlemleri yapmaya yetkilidir ve bu tür işlemlerden dolayı bütün malvarlığı ile sorumludur. Vesayet altındaki kişi, kendi tasarrufuna bırakılmış olan mallar ile vasinin izniyle çalışarak kazandığı malları serbestçe yönetir ve kullanır.
• Vasi, vesayet altındaki kişinin malvarlığını iyi bir yönetici gibi özenle yönetmek zorundadır. Vasi, yönetimle ilgili hesap tutmak ve vesayet makamının belirlediği tarihlerde ve her hâlde yılda bir defa hesabı onun incelemesine sunmakla yükümlüdür.
• Yasalar çerçevesinde vasi tayini sonucu görev alan kişinin bu görev süresi iki yıldır. Makamlar gerekli ve uygun gördüğü takdirde bu süreyi her seferinde iki yıl uzatmak üzere genişletebilmektedir. Vasi görevini yürüten kişi dört senelik görevinin sonunda vasilik görevinden kaçınma hakkını kullanma özgürlüğüne sahip olmaktadır.
• Vesayet altında bulunan kişi vasinin isteğinin bulunması durumunda ücret ödemekle yükümlü olmaktadır. Eğer bu yükümlülüğü yerine getirebilecek bir duruma sahip değilse bu durumda Hazine tarafından vasiye ödeme yapılmaktadır. Ücretin belirlenmesinde ise vasinin ortaya koyduğu emek ve üzerinde sorumlu olduğu malvarlığına bağlı olarak esaslar belirlenerek bir değerin belirlenmesi gerçekleştirilir.

https://www.kocaelibarosu.org.tr/